SELAMİ ÖKTEM YAZDI
Geçtiğimiz günlerde Boston Dynamics firması yeni bir video yayınladı. Videoda izlediğimiz robot önceki becerilerini geliştirmiş. Daha önce çeşitli yükseklikteki engellerin üzerine zıplayabilen ve dengede durabilen robot artık takla atabiliyor, amuda kalkabiliyor ve zıplayarak havada kendi etrafında dönebiliyor. Günden güne becerileri gelişen robotumuzun gelecekte neleri başarabileceği kamuoyunda merak konusu olmuşsa da benim cevabını aradığım soru daha başka. Geleceğimiz robotların elinde mi?
İnsanoğlu her zaman geleceği tahmin etmeye çalışmıştır. Yıllar öncesinde kitaplar, çizgi romanlar yoluyla geleceği tahmin etmeye çalışan insanoğlu yakın geçmiş sayılabilecek sinema tarihimiz boyunca da “Geleceğe Dönüş, Matrix, Altered Carbon” gibi dizi ve filmler aracılığıyla bu çabasına devam etmiştir.
Son zamanlarda izlediğim Rus yapımı “Better Than Us” dizisi de hem robotları hem de geleceği konu almaktadır. Dizi gelecekte geçiyor ve tüm dünyada insanlar robotları oldukça yaygın bir şekilde kullanıyor. Örneğin yaşlı insanlar ev işlerinden, market alışverişlerine kadar her işlerini bu robotlar aracılığıyla yapabiliyor ve hayat standartlarını artırabiliyorlar. Dizide kullanılan bu robotların yapay zeka ile güçlendirildikleri ve becerilerinin de görünüşlerinin de insanlardan farksız olduğunu izliyoruz. En önemli nokta ise bu robotların en önemli sınırlarının asla insanlara zarar vermemek olduğudur. Siz robotlara ne yaparsanız yapın robot karşısındakinin insan olduğunu anlayınca zarar vermiyor. Buraya kadar her şey anlaşılır düzeyde. Robotların kabul edilebilir ve kullanışlı olduğu aşikar görünüyor. Ancak tek bir robot kendini ve aile olarak tanımladığı kişileri korumak için o sınırı aşınca dizi hem daha heyecanlı hem de daha düşündürücü bir hal almaya başlıyor. Ve bu noktada o can alıcı soruyu sormaya başlıyoruz. Ya bir gün robotlar kendilerini düşünmeye başlarlarsa?
Robotların bizlerden çok daha başarılı, zeki, yapay zeka ile beraber düşünebilen, karar verebilen cihazlar olmalarına çok fazla zaman kalmadığını düşünmekteyim. Özellikle yapay zekanın günümüzde çok yaygın ve etkin kullanıldığının sizlerde farkında olmalısınız. Örneğin internetten bir cep telefonu alacak olsam, hangi alış veriş sitesine girmiş olursam olayım, sonrasında bir haber web sayfasına da girmiş olsam, bilimsel bir makale de okuyor olsam karşıma sürekli cep telefonu görselleri içeren alışveriş sitelerinin reklamları çıkmakta. Bununla kalmıyor tabii ki; yapay zeka aynı zamanda günlük hayatta sık sık kullandığımız Youtube, Netflix gibi video siteleri ile de karşımıza çıkabiliyor. Yapay zeka sistemleri İzlediğimiz içeriğe göre nelerin dikkatimizi çekebileceği üzerine çoğu zaman gerçekten de dikkatimizi çekebilen öneriler yapabiliyor. Bu sistemlerin robotları desteklediğini hayal edelim. Mesela 2018 yılında bir yapay zekalı robot 2. kez belediye başkanlığına aday oldu. Yine Boston Dynamics firmasının birkaç robotunun kendi aralarında anlaşabildiklerinin videosunu izledik. 2016 yılında Google Brain ekibinden araştırmacılar, robotların kendi aralarında gizli iletişime geçtiklerini keşfettiler. Peki, bu robotlar günün birinde kendi kendilerine yetebilecek seviyeye gelirlerse neler olacak?
Yıllardır bakıp bakıp üzüldüğüm bir görsel vardır. Bu görsel de bir karenin içinde dört küçük fotoğrafın bulunuyor. İlk fotoğrafın altında kuş yazıyor. Üzerinde bir küçük kuşun ayak izi var. İkinci fotoğrafın altında köpek yazıyor. Üzerinde bir köpeğin ayak izi var. Hemen yanında ise altında at yazan bir fotoğraf var ve tahmin edebildiğiniz gibi onun da üzerinde bir atın ayak izi var. Bu fotoğrafların altında ise çöplerle dolu kumsalın fotoğrafı bulunuyor. Bu fotoğrafın altında ise insan yazıyor. Hayvanlar insanlara zarar veremiyor ya da başka bir ifade ile insan şımarıklığı ile baş edemiyorlar. Ancak ya bir gün robotlar insanların Dünya’ yı daha az yaşanılır bir gezegene dönüştürmesinin çözülmesi gereken bir problem olarak görürse? Geleceğimiz robotların elinde mi olacak?