Mera ve yaylak alanlarının ıslahı ve verimli şekilde kullanılması ile salgın hayvan hastalıklarının önlenmesinde 2020 yılına münhasır olmak üzere; 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 5442 sayılı kanunun I I/c ve 66. maddeleri hükümleri gereği uyarınca bazı düzenlemeler yapıldı.
Gümüşhane Valiliğince, yayla ve mera kullanımı ile ilgili yayınlanan genelgede şu bilgilere yer verildi:
Gümüşhane’de mera ve yaylaklarda otlatma mevsimi 10 Mayıs 2020 tarihinde başlayıp, 31 Ekim 2020 tarihinde sona erecektir.
Mera Komisyonunca 4342 sayılı Mera Kanunu’na göre, henüz tahsis kararı alınmayan yerlerde, tahsis kararı alınıncaya kadar, evvelce çeşitli kanunlar uyarınca yapılmış olan tahsislere ve teessüm etmiş teamüllere göre mera, yaylak ve kışlakları kullanan ve mera/yaylağı somut olarak kullandığına dair belgeyi ibraz eden hayvan sahipleri ile mera/yaylağın bulunduğu köy veya belediye sınırları içinde en az altı aydan beri ikamet eden (otlatma hakkı olan) hayvan sahipleri hariç, diğer hayvan sahipleri kiralama yapmak zorundadır.
Gümüşhane Mera Komisyonu’nun 21.02.2020 tarih ve 3 sıra sayılı oturumundaki kararı doğrultusunda; 2020 yılı otlatma mevsiminde de İlimiz meralarının, tahsis yapılanlar içerisinde ihtiyaç fazlası olduğu belirlenen yerler öncelikle il içinde ihtiyacı bulunan sürü sahiplerine bilahare İl dışından gelen göçer hayvan sürü sahiplerine kiralanacaktır.
Kelkit, ilimizin en büyük hayvan varlığına sahip ilçesidir. Bu ilçemizin sınırları içerisinde bulunan mera/yaylak alanları ilçenin hayvan varlığının ihtiyacını karşılayamamaktadır. Bu nedenle 2020 yılında il dışından gelmek isteyen hayvan sahiplerine kiraya verilmeyecek olup, il içinden gelen talepler ise İl Mera Komisyonu tarafından değerlendirilecektir.
İlimizde ihtiyaç fazlası olduğu tespit edilen (Kelkit İlçemiz hariç) mera/yaylak alanları, Mera Kanunu’nun 12. ve 22. maddeleri ile Mera Yönetmeliğinin Ta, 13. maddeleri ve Bakanlığımızca yayımlanan 2014/1 no’lu talimat gereği, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesinde belirtilen pazarlık usulü ile kiralanacaktır.
2020 yılında otlatma mevsiminde mera/yaylak kiralama işlemlerinde kullanılmak üzere, asgari otlatma bedeli; Mera Yönetmeliği’nin 7. maddesi gereği (11.01.2011 tarih ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 344. Maddesinde yer alan hükümler çerçevesinde) kira artışı göz önünde bulundurularak küçükbaş hayvan başına 15,00 TL, büyükbaş hayvan başına 75,00 TL olarak belirlenmiştir.
Kiralama bedellerinin % 25’i köy sandığına veya belediyede açılacak olan hesaba, kalan kısım ise kiralama sözleşmesinin yapılması sırasında mera gelirleri hesabına yatırılacaktır. Köy sandığına veya belediyede açılacak hesaba yatırılan tutarlar mera ıslah ve geliştirme işleri haricinde kullanılamaz.
İlimizdeki mera/yaylaklarda, yapılaşma ve çit çevirme vb. tecavüzler ile izinsiz otlatma yapanların tespiti için, Valilik/Kaymakamlık Makamı’nın oluru ile İl Merkezinde ve İlçelerde “Mera ve yaylaklarda Kaçak Yapılaşma ve izinsiz Otlatma Tespit Ekibi” kurulacak ve görevlendirilen memurların emniyeti kolluk kuvvetlerince sağlanacaktır.
İlgili ekipler, İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü koordinasyonunda çalışacak, bu ekipte görev yapmak üzere; İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, İl/İlçe Jandanna Komutanlığı, İl/İlçe Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü (Milli Emlak Müdürlüğü) ve İl/İlçe Özel İdare Müdürlüğü’nden bir asil ve bir yedek personel görevlendirilecektir.
Genelgede Gümüşhane’de yaylak ve meraların kullanılması ile ilgili esaslara ve uyulmaması durumunda cezai hükümler ile ilgili kurallar şöyle belirtildi.
Mera, yaylak ve kışlaklardan komisyonca tespit edilecek otlatma haklarına göre yararlanacak hak sahipleri bölgenin ekonomik durumu, otlatma kapasitesi ve otlatma durumu dikkate alınarak, komisyonca tespit edilecek belli bir ücreti ödemekle yükümlüdürler. Bu alanlarda otlatma hakkının üstünde hayvan otlatılamaz. Belirlenen alanlarda otlatma hakkı olup, hakkından fazla hayvan otlatanlardan 4342 Sayılı Kanununun 26. maddesi gereği fazla her hayvan sayısı için 2020 yılı otlatma mevsiminde kiralamaya esas küçükbaş ve büyükbaş hayvan başına belirlenen asgari otlatma bedelinin 3 (üç) katı ücret tahsil edilir.
2-0tlaüna hakkı olmadığı halde otlatma yapmak, Valilik genel emi kapsamında yasaldanmış yerlerde hayvanlarını otlak, mera yaylak ve kışlak arazisini sürmek suretiyle tahrip edenler ve izinsiz inşaat yapmak suretiyle işgalde bulunanların tespit işlemleri İL/İlçelerde kurulan “Mera/Yaylaklarda Kaçak Yapılaşma ve İzinsiz Otlatma Tespit Ekibi” tarafından yürütülecektir. İhtiyaç duyulması ve gerekli görülmesi halinde İl Mera Komisyonunca görevlendirilen Teknik Ekiplerce bu tespit çalışmaları yapılacaktır.
2020 yılında, kiralama işlemine kapalı yerlerde otlatma yaptıkları tespit edilenler, otlatma mevsimi dışında hayvan otlatanlar, mera yaylak ve kışlak arazisini sürmek suretiyle tahrip edenler ve izinsiz inşaat yapmak suretiyle işgalde bulunanlar hakkında, 4342 sayılı Kanunun 19, 26 ve 27. Maddesi gereği 3091 sayılı taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkındaki Kanun ile Türk Ceza Kanununun ilgili maddelerine göre gerekli kanuni işlem yapılacaktır.
2020 yılında kiralanan alanlar ile otlatma hakkı bulunan alanlarda otlatma yapan hayvan sahiplerinin, yayla kapasitesinin üzerinde hayvan getirmesi durumunda, kapasitenin üzerindeki her bir hayvan başına, 2020 yılı otlatma mevsiminde kiralamaya esas küçükbaş ve büyükbaş hayvan başına belirlenen asgari otlatma bedelinin 3 (üç) katı ceza olarak hesaplanarak tahsil edilecektir. İl Mera Komisyonunun talebi üzerine, bulunduğu yerin mülki amirince İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerinden görevlendirilen yetkililer tarafından en geç 15 gün içerisinde tahliye ettirilerek, Komisyona teslimi sağlanacak, görevlendirilen memurların emniyeti kolluk kuvvetlefince yerine getirilecektir.
Köy/beldede en az 6 aydan beri ikamet edenler, 2020 yılı içerisinde hayvan satın almaları durumunda alım satım işlemini ispatlayıcı belgeleri (alım satım belgeleri ile ödeme belgeleri vb.) Komisyona ibraz etmeleri, Komisyonun alım satım belgeleri ile mera/yaylağın otlatma kapasitesini dikkate alarak değerlendirme yapması sağlanacak olup, uygun bulması halinde ilgili hayvan sahiplerinin mera/yaylak’dan yararlanmalarına; uygun bulmaması halinde ise (satın aldıktan sonraki hayvan sayısının yayla kapasitesi üzerindeki durumlarda) yayla kapasitesi üzerindeki her bir hayvan başına, 2020 yılı otlatma mevsiminde kiralamaya esas küçükbaş ve büyükbaş hayvan başına belirlenen asgari otlatma bedelinin 3 (üç) katı ceza olarak hesaplanmasına ve tahsil edilecektir.
İI Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından mera ıslah ve amenajman projeleri yürütülen yerleşim birimlerinde projeler kapsamında hazırlanan otlatma planlarına göre otlatma yapılacaktır.
Mera Kanununun 27. Maddesinde öngörüldüğü şekilde otlatma planının uygulandığı mera, yaylak ve kışlaklarda karara uymayan veya yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin yararlanma hakları en az 7 gün, en geç 30 gün süre ile geçici olarak, aynı fiilin tekrarı halinde ise yararlanma hakkı bir otlatma dönemi için iptal edilecektir.
Hayvan sahiplerinin ilimize getirecekleri tüm hayvanların, kulak küpeleri ile tanımlanmış olması zorunlu olup, geldikleri İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden muhakkak suretle “Yurtiçi Hayvan Sevklerine Mahsus Veteriner Sağlık Raporu” alacaklardır. Sevk Raporuna kulak küpe numaralan işlenecek ve hayvan sahipleri bu raporu yanlarında bulunduracaklardır. Sevk Raporu olmayanlar hakkında, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu gereği yasal işlem yapılacaktır.
Sevk raporu ekinde, büyükbaş hayvanlar için, “Sığır Cinsi Hayvan Pasaportu ‘Y, küçükbaş hayvanlar için “Nakil Belgesi” bulunacaktır.
Hayvan sahiplerince hayvanların mera/yaylaklara nakilleri sırasında, İlimize giriş yapabilecekleri yollar ve güzergâhlar üzerinde güvenlik güçlerinin uygun bulacağı yerlerde “Sürü Kontrol Noktaları” tesis edilecek ve bu noktalarda, İlimize girişine müsaade edilen hayvan sayılan ve götürecekleri yerlere ilişkin raporlar kontrol edilerek kayıt altına alınacaktır. Belgesiz olarak İlimize giren hayvanlar hakkında 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’na göre işlem yapılacaktır.
Ayrıca, mera/yaylaklarda gerekli kontrollere devam edilecek, nakledilen hayvanlara ilişkin aşağıda yazılı belgelerin olup olmadığı kontrol edilecektir. Mevzuata aykırı olarak hayvan nakledenler hakkında 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu hükümlerine göre yasal işlem yapılacaktır. İzinsiz otlatma yapanlar hakkında, Genelgesinde yer alan cezai hükümler uygulanacaktır.
Mera/yaylaklar hiçbir şekilde belediye başkanları, köy muhtarları ve diğer şahıslar tarafından kiraya verilmeyecektir. İl Mera Komisyonu dışında kiralama yapıldığının tespiti halinde 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun veya 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. Maddesine göre sorumlular hakkında yasal işlem yapılacaktır.
2020 Yılı Mera Kiralama Sözleşmesine aykırı herhangi bir durum tespit edildiğinde, sözleşme Valiliğimizce tek taraflı olarak feshedilecek, kiralanan alana zarar verilmiş ise bu zarar kiralayandan tahsil edilecek ve tahsil edilen kira bedeli ve kati teminat Mera Gelirleri Hesabına irat kaydedilecektir.
Hayvan sahiplerince hayvanların mera/yaylaklara nakilleri sırasında, il/ilçe merkezinden geçişleri kati suretle motorlu araçlar vasıtasıyla yapılacaktır. Mera/yaylaklardan dönüşte de aynı kurala uyulacaktır. Bu kurala uymayanlar hakkında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun ilgili hükümleri uygulanacaktır.
Mera/yaylakları kiralayanların hayvanlarını kiraladıkları yerlere nakletmeleri esnasında, tarım arazilerine, su arklarına, duvar, bahçe yolları vb. korunacak çiftçi mallarına yapacakları tecavüz ve verecekleri zararlar, Çiftçi Mallarını Koruma Heyetleri tarafından zarar verenlerden koruma ücret tarifelerine göre tahsil edilecektir. Ayrıca, mülkiyet sahibi adli ve idari yollara da başvurabilecektir.
Özel Mülkiyete Konu Çayır, Mera ve Yaylakların kullanımı İle İlgili Düzenlemeler ise,
Özel mülkiyete konu çayır, mera ve yaylak alanlara, otlatılacak hayvan sayısından fazlası sokulması halinde komşu meralar zarar görebileceğinden, 4342 sayılı Mera Kanunu’nun meraların korunmasını öngören l. maddesine istinaden otlatma yapılacak çayır/meraya komşu meraların korunması amacıyla, İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden “Hayvan Sağlık Raporu” alınacaktır.
Özel mülke konu çayır, mera/yaylakların tapu senedi fotokopisi ile siciline uygunluğunu gösterir Tapu Müdürlüğü yazısı ibraz edilecek ve tapu kaydında yazılı yüzölçümü dikkate alınacaktır,
Hisseli taşınmazlarda, hissedarlardan en az %51 hisseye sahip olanlar tarafından imzalanmış ve noter veya ilgili köy muhtarı tarafından tasdik edilmiş muvafakat belgesi ve taahhütname istenecektir,
Özel çayır, mera ve yaylağı kiralamak isteyen sürü sahipleri ayrıca, bu Genelge’nin MERA/YAYLAK KİRALAMA İŞLEMİNDE İSTENEN BELGELER başlığı altındaki belgeleri de ibraz edeceklerdir.
Özel çayır, mera ve yaylak kiralamalarında, kiralanacak alanın en az 500 (Beş yüz) dekar yüzölçümüne sahip olması, bütünlük arz etmesi ve tapudaki niteliğinin çayır, mera ve yaylak olması şartı aranacaktır.
Özel mülke konu olup, tapudaki niteliği tarla, bahçe vs. olan taşınmazlar için, “Hayvan Sağlık Raporu” düzenlenmeyecektir.
Mera ve yaylakların sınır işaretlerinin korunması ve tahsis amacına göre kullanılmasının sağlanması görevi Muhtarlarda olacağı belirtilerek;
Belediye Başkanları ve Muhtarlar, mera ve yaylakların sınır işaretlerinin korunmasından ve ayrıca tahsis amacına göre en iyi şekilde kullanılmasının sağlanmasından sorumludur.
Belediye Başkanları ve Muhtarlar ayrıca, geliştirme projelerinde öngörülen hususların yerine getirilmesinde, kamu görevlilerine yardımcı olmakla görevli ve sorumludurlar.
Belediye Başkanları ve Muhtarlar, mera/yaylaklara tecavüz olduğu takdirde durumu derhal Bakanlık İl/İlçe Müdürlüklerine, İl/İlçe Müdürlükleri de Valilik/Kaymakamlıklara bildirmekle yükümlüdürler. Bu makamlarca 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun veya 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesi uyarınca işlem yapılır. Ayrıca Kabahatler Kanunu kapsamında ve Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddeleri gereği suç duyurusunda bulunulur.
Mera/yaylak üzerine kalıcı yapı yapılması yasak olup, kiracılar için de aynı hüküm geçerlidir. Mera/yaylak alanlarından faydalanacak şahıslar, mera/yaylakları sürmek, ekmek, yol ve inşaat yapmak vb. şekillerde tahrip etmeyeceklerdir. Aykırı davrananlar hakkında yasal işlem yapılacaktır. Mera, yaylak ve ormanlarda yangına sebebiyet verecek davranışlarda bulunmayacaklardır.
Genel Hükümler,
Yukarıda açıklanan karar ve tedbirlere uymayanlar hakkında diğer kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun I I/c ve 66. maddeleri hükümleri gereği ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu, ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddeleri hükümlerine göre, yetkili makamlarca yasal işlem yapılacaktır.
Görevini ihmal eden veya kötüye kullanan muhtarlar ve diğer kamu görevlileri hakkında da 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanuna göre, Valilik ve Kaymakamlıklarca gerekli işlemler yapılacaktır.
Bu Genelge, İl ve İlçe Merkezlerinde belediye hoparlörlerinden, belediye hudutları haricinde kaymakamlıklar tarafından köy muhtarlıklarına, halka ve ilgililere duyurulacaktır.
Bu Genelgenin yürütülmesinden Gümüşhane Valiliği ve ilgili birimler sorumludur.
KAYNAK: GÜMÜŞHANE VALİLİĞİ – 21.04.2020