DR. HÜSEYİN BUDAK
Televizyonda izlediğim bir haberde Doğu Karadeniz’in bu yıl oldukça kurak bir yıl geçirdiğini belirtiyordu.
Bu yıl yaz aylarında Gümüşhane’ye Trabzon üzerinden geldim. Harşit vadisine yaklaşırken Torul barajını gördüğümde; “bu barajda ilk kez bu kadar düşük bir su seviyesi gördüm” diye yanımdakilere söylemiştim.
Gümüşhane Üniversitesi Ahmed Ziyaüddin Gümüşhanevi kampüsü yakınında Harşit Çayı’nın su seviyesinin düşüklüğü de dikkatimi çekmişti. Yanımda ilk defa Gümüşhane’yi gören çocuklarıma çayın azalmış suyunu görünce gerçek olarak Harşiti anlatamadığımı düşündüm.
Yine köyüme giderken yanından geçtiğim Hur deresinde hep hatırladığım çağlamayı duymamak ve suyun azlığını görmek bende hayal kırıklığı oluşturmuştu. Hatta ‘buraya bir Hes’mi yapıldı, niçin su bu kadar azaldı acaba’ diye yanımdakilere söyledim. Bu bir iklim değişikliği mi? diye konuşmuştuk. Şunu hatırlatalım iklim değişikliği senaryosunda özellikle Doğu Karedeniz bölgesinin Akdeniz bölgesi gibi ısınacağı, yazları daha sıcak ve kurak bir iklimin olacağı . Akdeniz’in ise iyice ısınıp çölleşeceği söyleniyor. Bu belki uzun yıllar alacak bir süreç olarak düşünülüyor. Umarım öyle olmaz.
Gümüşhane ismindeki gibi Altın ve Gümüş madenlerine dayalı bir şehirdir. Yüzyıllarca Gümüşhane madenciler şehri olmuştur. Ve halen maden şehridir. Altın işletmeciliği ülkemiz ekonomisi için çok önemlidir. Hatta altın üretimi dünya ekonomisini etkiler. Bu yüzyılın başından beri Gümüşhaneki madenlerden çıkarılan 20 ton üzerindeki Gümüşhane altınları ülkemizin ekonomik kriz atlatmasında rol oynadığı söylenebilir. Bu kadar önemli bir madenin çıkarılması da çevre açısından önem arz etmektedir. Madenlerin çevreye ait etkileri Gümüşhane’nin çevre sorunlarından biri olarak göz önünde tutulmalıdır. Çevre için gerekli önlemler alınmalıdır.
Gümüşhane tatlı suları önemlidir. İyi bir planlamaya tabi tutulmalı ve korunmalıdır. Sularımız sınırsız değil, bu şuurla suya gerekli önem verilmelidir. Çocukluğumda yaşlılar akan suya bevletme gibi kirletirsen yarın ahirette onu sen ayıracaksın, diye bizi uyarırlardı. Akan suyun yanında abdest alsak da suyu israf etmemizi isteyen bir dinin mensubuyuz. Daha fazla çevreye duyarlı olmalıyız.
NOT: Çevreyle ilgili daha önce yazdığım yazıları www.ceküd.org adresinden ulaşabilirsiniz.
Shttps://www.cekud.org.tr/tr/cevre-kutuphanesi/cevre-yazilari/yazar-dr-huseyin-budak/