Gümüşhane’nin Kelkit ilçesine bağlı Sadak köyü sınırlarındaki Satala Antik Kenti’nde sürdürülen arkeolojik kazılarda bulunan lejyoner zırhı, restorasyonunun ardından Gümüşhane Müzesi’ne teslim edildi.
Satala Antik Kenti’nde 2020 yılı kazı sezonunda bulunan ve Ankara Bölge Laboratuvarı’nın katkılarıyla araziden kaldırılarak Erzurum Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı tarafından 3 yıl süren titiz çalışmalarla tüm levhaları yerinde kodlanarak konservasyon ve restorasyon işlemleri tamamlanan 1500 yıllık ‘Lamellar’ isimli lejyoner zırhı düzenlenen törenle Gümüşhane Müzesi’ne teslim edildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından mühürlü olarak gönderilen zırhın özel hazırlanan kutusu Vali Baruş ve protokol üyeleri tarafından açıldı.
Geç Roma Dönemi’ne tarihlendirilen lejyoner zırh olan “Satala Zırhı”, bunan sonra ait olduğu Gümüşhane topraklarında ve Gümüşhane Müzesi’nde sergilenecek.
Gümüşhane Valisi Aydın Baruş törende yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“Türkiye, tarihi süreç içerisinde dünyaya yön vermiş büyük medeniyetlere ev sahipliği yapmış topraklara sahip bir ülkedir. Gümüşhanemiz de bu tarihi medeniyetlerin yaşadığı önemli topraklara sahip. Bu topraklar üzerinde özellikle Roma döneminden Bizans’a, Bizans’tan Beylikler dönemine, Beylikler döneminden Anadolu Selçuklu, Osmanlı’ya kadar birçok tarihi eserin inşa edilmiş olduğunu ve bugünlere ulaştığını görüyoruz. Bu tarihsel miras içerisinde önemli kaynaklardan birisi de Satala Antik Kenti” dir. “Satala; Roma İmparatorluğu’nun 15. Apollinaris lejyonu adıyla anılmakta olup, ilimizin Kelkit İlçesi Sadak Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Roma’nın Perslere ve Sasanilere karşı yapılan seferlerde kullandığı bir üs olmasından dolayı Roma dönemine ait birçok tarihi kaynakta adı geçmektedir. 15. Apollinaris lejyonu, Roma İmparatorluğu’nun hüküm sürmüş olduğu Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarında yer alan sadece 30 lejyon üssünden birisidir. Anadolu’da bulunan Zeugma, Samsat ve Malatya ile birlikte dördüncü lejyon kenti olan Satala’nın, bu üç önemli kentle aynı düzeyde veya belki de daha zengin olduğu düşünülmektedir.”
“Satala Antik Kenti’nde ortaya çıkarılan tarihi eserler, Gümüşhane Müzesi Müdürlüğü deposunda muhafaza altına alınmış, bu eserlerden tarihi zırh’ın restorasyon ve konservasyonunun yapılabilmesi amacıyla Erzurum Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı Müdürlüğüne teslim edilmiştir. Yaklaşık 3,5 yıl süren restorasyon çalışmaları sonucunda eserin parçaları birleştirilerek şu an ki görülen halini almıştır. “Geç Roma Dönemi”ne ait olan bu eser günümüzden yaklaşık olarak 1500 yıl öncesine aittir. Fiziki olarak 2018 yılında başlanılan kazı çalışmalarının üzerinden henüz 2 yıl geçmişken bu kadar özellikli bir eserin bulunmuş olması Satala Antik Kenti’nde gelecek yıllarda yapılacak olan kazıların ne kadar önemli olduğunu ve Gümüşhane’ye kazandıracağı tarihi değerlerin ne kadar büyük olduğunu göstermesi bakımından da son derece önemli bir husustur”
“Satala Antik Kenti’nde Cumhurbaşkanlığı himayelerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında kazılara devam edilecektir. Gümüşhanemizde de bu tarz önemli eserleri görmek bu şehrin bölgede ve Türkiye’deki önemini ortaya koymaktadır. Bu buluntuyu önemli yapan sebeplerden bir diğeri de eserin bütün oluşudur. Sahip olduğu kültürel mirasla dünyanın en zengin ülkelerinden olan Türkiye, yüzyıllar boyunca yurt olduğu sayısız medeniyetin izlerini taşıyor. Ülkemizin zengin arkeolojik varlığının gün yüzüne çıkarılması ve korumaya alınarak dünya mirasına kazandırılması, aynı zamanda toplumumuzun tarih ve arkeoloji bilincinin pekişmesi amacıyla yapılan kazı çalışmalarına destek sağlayan tüm kamu kurum ve kuruluşlarına teşekkür ediyorum”
“Tarihi zırhın müzeye kazandırılmış olmasının ilerleyen dönemlerde buraya yapılacak turizm amaçlı ziyaretlerde, kültür turizmi amaçlı ziyaretlerde çok önemli bir çekim noktası oluşturacaktır. Çünkü bu tür tarihi varlıkları her yerde bulmak mümkün değil. Gümüşhane bu şansa sahip. Sayın Milletvekilimizin ifade ettiği gibi gelecek Gümüşhane için çok daha güzel olacak. Bu ümitle göreve başladık. İnşallah hep birlikte çalışarak, el ele vererek, bu zengin tarihi mirası ortaya çıkararak Gümüşhane’yi turizm açısından bir çekim noktası yapma bakımından başarıya ulaşma yolunda önemli adımlar atacağımızı bir kez daha ifade etmek istiyorum”
Milletevkili Av. Celalaetin Köse: “Hayalimiz gerçek oldu“
AK Parti Gümüşhane Milletvekili Av.Celalettin Köse de yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“Yaklaşık 1,5 yıllık milletvekilliği döneminde Satala’yla ilgili önemli çalışmalar yaptık. 10 gün önce dünyanın 30 ülkesinden 69 akademisyenin Satala’ya gelmesi heyecan ve motivasyonumuzu artırdı. Ben ilk gittiğimde Satala’ya ‘Burada turistlerin gezeceği günleri hayal ediyorum’ diye bir cümle kurmuştum. Ve o hayalimiz gerçek oldu. Bu motivasyonla, bu heyecanla bugün burada önemli bir işe imza atılıyor. Dünyada tek olduğu bilinen, başka örneği olmadığı söylenilen Roma’nın askerlerine ait olan zırh burada sergilenmeye açık hale getirilecek. Gümüşhane birçok medeniyete ev sahipliği yapmış kadim bir şehir. İlimizin dört bir tarafında da çok önemli turizm destinasyonları var. Bizim amacımız inşallah Gümüşhane’nin sayın Valimizin önderliğinde bu işin tüm paydaşlarıyla birlikte, birlik, beraberlik ve kardeşlik içerisinde Gümüşhane’mizi bir adım daha öne çıkarmak için, Gümüşhanemizi geliştirmek için hep beraber çalışacağız.”
“Turizmle birlikte şehrimiz gelişecek, ekonomik anlamda istihdama katkıda bulunacaktır. Bu doğrultuda hareket edeceğiz. Gerek ülkemizde gerekse dünyanın dört bir tarafında Gümüşhanemize ait olan tarihi kimliğe haiz eserler var. Bir kısmı Satala’dan çıkmış, bir kısmı başka yerlerde bulunup değişik yerlerde sergilenen eserler var. Biz bunların da Gümüşhane’ye, Gümüşhane Müzesi’ne getirilmesi için de gayret göstereceğiz. Satala’da daha toprağın altında kalmış olan ve gün yüzüne çıkacak olan çok şeyler olacak. Burası turizmde, bu şehirde, bu ilçede, bu beldede çok önemli bir yere sahip olacak. Bu şehre inanalım, bu şehrin geleceğine inanalım. Ve inşallah Gümüşhanemizi hak ettiği yerlere getirebilmek için hep birlikte gayret edelim diyorum. Bu işte emeği olan kültür müdürümüzden kazı çalışmalarını yürüten Şahin Hoca’ya, Elif Hoca’ya, bakanlık yetkililerimize, her birine en kalbi teşekkürlerimi sunuyorum. Hayırlı uğurlu olsun inşallah”
HABERE YORUM
Hasan Pir
Bugün Gümüşhane Müzesi’ne kabulü yapılan “Satala Zırhı” nın tanıtımının çok iyi yapılması gerekiyor.
Öncelikle bu önemli tarihi objenin adının literatüre “Satala Zırhı” olarak girmesi çok önemli.
Gümüşhane’nin Kelkit İlçesi’nin Sadak Köyü’nde, kazı yapılan alanda 1872 yılında bulunan ve 1873 yılında kaçırılarak İngiltere’nin meşhur British Museum adlı müzesine satılan Bronz afrodit heykelinin adı Wikipedia ansiklopedisi’nde müstakil madde olaark “Satala Afroditi” olarak geçtiği gibi bugün Gümüşhane Müzesi’ne konulan tarihi zırhın adı da “Satala Zırhı” olarak geçmelidir.
Eski tarihi dönemlerde adı “Satala” olan Kelkit Sadak köyünde bulunan Afrodit heykelinin adı literatüre nasıl “Satala Afroditi” olarak geçmişse, aynı şekilde bugün Gümüşhane Müzesi’ne teslim edilen zırhın adı da literatüre “Satala Zırhı” olarak geçebilir ve geçmelidir. Biz, yayınlarımızda bundan sonra da “Satala Zırhı” ifadesini kullanmış olacağız.
Başka milletlerin, bizim topraklarımızdan çıkan tarihi zırha göz dikmemeleri için şimdiden bu objenin aidiyetinin bize ait olduğu belirtilmeli ve adı kesinlikle “Satala Zırhı” olarak adlandırlmalı ve her türlü yayın ve tanıtımda “Satala Zırhı” ifadesi kullanılmalıdır.
Güzel günler dileğiyle.