Hasan Pir
İnsanların fiziksel özellikleri birbirinden farklı olduğu gibi, ruhî özellikleri, kabiliyetleri ve imkanları da birbirinden farklıdır.
İnsanlardaki fiziksel, ruhî, kabiliyet ve imkan farklılıklarının bir sonucu olarak, toplumun hemen hemen her yerinde farklı ölçülerde zenginlikler-fakirlikler, güzellikler-çirkinlikler, başarılar-başarısızlıklar ortaya çıkmıştır. Aynı aile içinde bile kardeşlerin biri çok güzel iken, diğeri çok çirkin olabilmektedir. Yine kardeşlerin biri çok başarılı iken, diğeri başarısız olabilmektedir.
İnsan fıtratında var olan bu farklılıklar sonunda, başarısız insanların başarılılara karşı; fakir insanların zenginlere veya mal mülk sahiplerine karşı; çirkin insanların güzellere karşı bakışlarında da değişik değerlendirmeler meydana gelmiştir ki, bu değerlendirmeleri birbirine benzer iki kavramla ifade etmek mümkündür: Kıskançlık ve gıpta…
Kıskançlık; yıkıcı ve menfi olan bakış açısı ve değerlendirmedir. Yani bardağın boş tarafını görmektir. “Bende yok, onda da olmasın…” mantığı ile yaklaşımdır.
Gıpta ise; yapıcı ve müspet olan bakış açısı ve değerlendirmedir. “Onda olan keşke bende de olsa…” mantığı ile yaklaşımdır.
Toplum halinde yaşayan insanlar arasında elbette ki her konuda kıyaslamalar olacaktır. Bizde olmayan çok şeyi arkadaşımızda, komşumuzda var olarak görmüş olabiliriz. “onda niye var?” yıkıcı mantığı ile değil, “keşke bende de olsa…” yapıcı mantığı ile yaklaşılmalıdır.
Kıskançlıkta, başkasının artılarını kabullenememe, yok kabul etme duygusu hâkim iken, gıptada, başkasındaki artıları kabullenip, kendinde de olmasını arzu ediş vardır.
***
Komşularına karşı çok kıskanç olan adamın birine bir teklifte bulunulur: “Sana ne istersen vereceğiz, ama komşuna da iki katını vermek şartıyla…” Adam düşünmüş, “kendisine bir, komşusuna iki!…” Komşuya gidecek bu fazlalığa tahammül edemeyen kıskanç adam, “benim bir gözümü çıkarın!..” demiş… Bu sayede komşunun iki gözü de çıkacak ya!..
***
Az – çok hiç önemli değil, bize verilen nimetlerden dolayı Rabbimize şükretmeyi bilmemiz ve daima nimetler noktasında bizden aşağıdakilere bakmamız gerekir. Senin bir elin yoksa iki eli olmayanlara bak… Senin sofranda bir somun ekmeğin varsa hiç ekmeği olmayanlara bak… Yani başkalarını kıskanmaya hiç gerek yok. Herkesin kendi imtihanını verdiği bu dünyada rahat yaşamanın başka yolu var mı?..
