Karadeniz Gazeteciler Federasyonu (KGF) Genel Başkan Yardımcısı ve Gümüşhane Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Sezai Köprülü, “Anadolu basını yoğun bakımda. Çok kısa sürede bir iyileştirme olmazsa bitkisel hayata geçecek” dedi.
Pandemi sürecinden en çok etkilenen Anadolu basını, hammadde fiyatlarının da artmasıyla birlikte iflas etme noktasına geldi. Anadolu basını, kâğıt, boya ve diğer girdilerin fiyatlarının artmasıyla birlikte zor günler geçirmeye devam ediyor.
Özellikle pandemi sürecinden en çok etkilenen sektörler arasında yer alan Anadolu basını zararına satış yapar hale geldi. Bu dönemde, kağıt fiyatlarının yaklaşık iki kat arttığına, personel giderlerinin yükseldiğine dikkat çeken gazete sahipleri acilen düzenleme yapılmasını istiyor.
Anadolu basının en büyük gelir kaynağının kamu ihaleleri ilanları olduğunu belirten ve fiziki gerçekleşmesi yüzde 70 altında olan yatırımların durması nedeniyle ilan alamadıklarını söyleyen Karadeniz Gazeteciler Federasyonu Genel Başkan Yardımcısı ve Gümüşhane Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Sezai Köprülü, ilanların da bitme noktasına geldiğini söyledi.
Basın İlan Kurumu (BİK) Genel Kurulu’na hükümet kanadı tarafından atanacak 12 kişinin hala atanmadığını ve bu nedenle ilan santimetre fiyatlarının değişmediğini kaydeden Köprülü, Anadolu basınının çok zorlu süreçlerden geçtiğini söyledi.
“Anadolu basını yoğun bakımda”
Anadolu basınının şu anda sıkıntıların arasında boğulmak üzere olduğunu ifade eden Köprülü, “Şu anda Anadolu basını yoğun bakımda. Çok kısa sürede bir iyileştirme olmazsa bitkisel hayata geçecek. Maalesef pandemi sürecinden en çok etkilenen basın oldu. Ayrım yapmıyorum bütün Anadolu basınında bahsediyorum. Bazı illerimiz bizden daha şanslı. Çünkü Anadolu basınının geliri Basın İlan Kurumundan (BİK) aldığımız kamu ihalelerinin ilanları. Bundan başka şansımız yok. Bazı sanayi şehirlerimizde özel ilanlar ve özel reklamlar biraz açığı kapatıyordu ancak şu anda kapatamaz hale geldi. Çünkü esnafın da durumu belli. Anadolu basını şu anda 3’lü kıskaca alınmış durumda. BİK Genel Kurulu 36 kişiden oluşur. 12 basın kanadı, 12 bağımsız geri kalan 12 kişi de hükümet kanadından olmak üzere. Çok üzülerek söylüyorum 2021’in ocak ayından bu yana hükümet kanadının 12 ismi atanamamış durumda. Bu atanamama durumu çok sıkıntıya yol açtı, işleyiş durdu. Bunun içerisinde bizi ilgilendiren en önemli konu ilan santimetre fiyatlarımız belirlenemedi. Normalde her yıl Aralık ayında belirlenir, resmi gazetede yayınlanırdı. Biz de hemen sonraki ayda zamlı tarifeyi uygulardık” dedi.
“İlanlar bitme noktasına geldi”
BİK tarafından gazetelere verilen ilanların bitme noktasına geldiğini söyleyen Köprülü, “İlanlar bitme noktasına geldi. Doğrudan temin adı altında ilanlar dağıtılır oldu, ilanlar birleştirilmeye başlandı. Bunu bazen kurumlara kâr gibi gösteriyorlar ama aslında zarara uğratıyorlar. Tüm dünyayı olduğu gibi ülkemizi de saran ekonomik krizden dolayı devlet yatırımlarının büyük bir bölümü de durdu. Sayın Cumhurbaşkanımız da açıkladı fiziki gerçekleşme oranı yüzde 70-80 altında olan bütün yatırımlar durdu. En önemlisi hammadde girdilerimiz çok arttı. Şu an bizim girdilerimizin tamamı ithal. Mart ayında 90 lira +KDV’ye aldığımız kağıt 310 TL +KDV olarak geldi. 366 liraya mal oluyor bir top kağıt. Kalıp da öyle yine ithal olduğu için mart ayında 8,5 liraya aldığımız kalıp 25 TL +KDV oldu. Şu an Gümüşhane’de 8 sayfa yayın yapan gazetelerin bir günlük maliyeti 1,5 lirayı geçti. Biz gazetelerimizi 1 TL’ye satıyoruz” diye konuştu.
“20-30 binlik bir şehirle 2 milyonluk bir şehri aynı kategoriye koyamazsınız”
Yetkililerin toplanarak rutin bir zam tarifesinden çok daha önemli kararlar alması gerektiğinin altını çizen Köprülü, “İllerin kategoriye bölünmesi talebimiz var. 20-30 binlik bir şehirle 2 milyonluk bir şehri aynı kategoriye koyamazsınız. Şu andaki sistem bu. Bu mümkün değil. Son gelen asgari ücret zammından sonra 1 personelin gideri 6 bin TL, 4 personel çalıştırmamız lazım. Aylık sadece 24 bin TL personel gideriniz oluyor. Diğer giderler de arttı. Bir gazetenin 1 aylık masrafı 40 bin TL oluyor. Bunun karşılığında biz ne alıyoruz BİK’ten? Bizim aldığımız 11-12 bin TL. 25 bin TL eksi yazarak gidiyoruz. Nereye kadar gideceğiz belli değil. İyileştirmeler yapılması lazım. Çok acil bir şekilde hükümet kanadının toplanıp rutin bir zam tarifesinden çok farklı boyutta kararlar alması lazım, yüzde 300-350’lere gelen bir girdi maliyetimiz var” ifadelerini kullandı.
“Anadolu basını Türkiye’nin kılcal damarlarıdır”
Anadolu basınının önemine vurgu yapan Köprülü, “Türkiye’de illerin kategoriye bölünmesi lazım. Belediye nüfusumuz 40 bin civarında hemen komşu ilimiz var Trabzon 1 milyonluk şehir olmuş, organizesi var şehir hastaneleri var özel üniversiteleri var. Bunlar özel ilan alabiliyorlar ama bizim şartlarımız onlarla aynı. Biz aynı olmamalıyız. İllerin 10 ayrı kategoriye ayrılması lazım. Basına özel ayrıcalıklar yapılması lazım. Anadolu basını Türkiye’nin kılcal damarlarıdır. Ulusal basının da kaynağıdır. Anadolu basını küçümsendiğinde çok büyük bir hata yapılmış olur. Demokrasinin gereğidir. Bunları yaşatmak zorundayız. Yaklaşık 1,5 yıllık bir süreçte bin 200’lerden 900 küsürlü sayılara geldik. Bu aynı zamanda istihdama da yansıyor. Bu kapanmalar yüzlerce insanın işsiz kalması demek. Hemen hemen her yerde KDV oranları yüzde 1’e indirilmiş durumda bizde hala yüzde 18. Bunun acilen çözülmesi gerekiyor. Biz KDV’nin yüzde 9’unu bile tevkifat olarak peşin ödüyoruz. Bunun kaldırılması lazım. Vergilerimizin ve SSK primlerinin bile kademeli olması lazım. Bizim yıllardır beklediğimiz bir yasa var, Gazetecilik Yasası, Basın Yasası’nın yenilenmesi lazım” açıklamasında bulundu.