Merkeziyetsiz İnternet Mümkün Mü?

Güneşli ışıl ışıl bir sabah uyandığınızı hayal edin.
Facebook hesabınıza bakıyorsunuz ve görüyorsunuz ki facebook kapanmış.
İnstagrama bakıyorsunuz o da ne, instagrama da erişim yasağı konulmuş. Twitter,
youtube gibi platformlara da giremiyorsunuz. Bu çok kötü hissettirebilir. Ancak
Çin’ de şu an da olan tam da bu. Bu ülkede birçok sosyal platform yasaklanmış
durumda. Ve bu yasaklanma durumu internetin merkezi özelliği devam ettikçe
diğer bütün ülkeler içinde bir ihtimal dahilinde bulunmaktadır. Hayatımızda
büyük bir yer kaplayan internetin ülkelerce nasılda kolay yasakladığını
anlayabilmek için gelin çalışma şeklini anlamaya çalışalım.

Diyelim ki bir web adresine gitmek istiyorsunuz. Öncelikle
bir alan adı sunucusuna yönlendirilirsiniz, o da sizi bir yer sağlayıcıya
yönlendirir ki bazen bu yer sağlayıcı sizi başka bir yer sağlayıcıya daha
yönlendirir. Yani her adımda başka bir kontrol mekanizmasına da tabii
olursunuz. Bu durum bizi uzun süren bekleme sürelerine mecbur etmenin yanında
gizlilik konusunda da şüpheye düşürmektedir. Ülkeler bu kontrol
mekanizmalarında sizi isterse ulaşmak istediğiniz adrese gitmekten alıkoyarak
interneti sansürleyebilir. Örneğin Çin’ de bir dünya genelinde popüler olan
birçok uygulama günümüzde yasaklanmış durumdadır. Öyleyse, bu yasakların
hayatımızı daha fazla etkilemesini nasıl önleyebiliriz?

Gelecek birçok teknolojiyi bize armağan etmek için beklerken
interneti de hem daha özgür hem de daha güvenli bir şekilde kullanabilmemiz
için bir yol sunabilmeli diye düşünebilirsiniz. Evet, bu aslında mümkün. Tıpkı
Bitcoin gibi merkeziyetsiz bir şekilde var olan kripto paraların halihazırda
kullandıkları yöntemlerle gelecekte belki de merkeziyetsiz bir internet
kullanabiliriz.

Merkeziyetsiz bir kripto para içerdiği özel problemleri
çözebilen bir çok bilgisayarın bağlı olduğu bir ağda yaşar. Bu ağda problemleri
çözen her bilgisayar bir ödül kazanır ve yapılan işlemi onaylayarak ağa yeni
bir bilginin eklenmesini sağlar. Yeni eklenen bilginin doğruluğunu ağda bulunan
bilgisayarların en az yarısından bir fazlasının doğrulaması gerektiğinden
dışarıdan yapılabilecek herhangi bir saldırı tehlikesine, özellikle de ağdaki
bilgisayar sayısı tıpkı Bitcoin’de olduğu gibi arttığı zaman, karşı koymak
oldukça kolay olacağından bu sistem oldukça da güvenli olacaktır.

Merkeziyetsiz sistemler insanlar arasında kabul gördükleri
zaman hem kullanışlı hem de oldukça güvenli olabilmektedirler. O zaman
merkeziyetsiz bir internetin hayalini kuralım. Böyle bir internet bilgisayarlarımızı
kullanarak web sitelerini saklamayı deneyecektir. Örneğin 200 ziyaretçiniz
varsa web siteniz bu 200 kişinin bilgisayarında barındırılabilir. Web site
güvenlikleri açık anahtarlı şifreleme yöntemi ile sağlanarak sadece site
sahibinin o sitede değişiklik yapabilmesine imkan tanınabilir. Böylece bu
ağdaki ziyaretçiler hem ağın gelişimine destek olup hem de güvenli ve sansürsüz
bir internet keyfi yaşayacaklardır.

Yukarda bahsettiğim fikir Macaristan’lı internet aşığı Tamas
KOCSİS tarafından ortaya atılan ve oldukça futuristik olan fikirlerden biriydi.
Kendi kendini geliştirerek bir çok projeye imza atan Tamas KOCSİS özellikle
internet dünyasında karar vericilerin çoğu zaman keyfi davranmasından
şikayetçi. Daha özgür ve daha güvenli bir internet deneyimini bizlere sunmak
için ZERONET adında bir projeyi de hayata geçirmiş. Bu proje ile interneti
merkeziyetsiz bir şekilde kullanma şansı elde edebilirsiniz. Henüz gelişme
aşamasında olmasına rağmen günden güne büyüyen proje belki de zamanla adından
daha çok söz ettireceğe benziyor.