Selami Öktem
Bir düşünce olarak uzun zamandır gündemden düşmeyen Metaverse ve Yapay Zeka kavramları artık gerçekleşmiş olarak hayatımıza hızlıca giriş yapmaya başladı. Metaverse bazılarının deyimi ile “Öte Dünya” ya da “Ayna Dünya” olarak düşünülebilir. Metaverse evreni, üzerinde yaşadığımız Dünya’dan bağımsız olarak insanların hayal güçlerine bağlı olarak da, hali hazırda yaşadığımız dünya özelinde de benzer şekilde geliştirilebilir. Şimdilik Metaverse’yi büyük sosyal medya şirketlerinin gelecekte çevrim içi olarak gerçekleştirilen toplantıları insanlar farklı mekanlarda bile olsalar aynı mekânda birlikteymişler gibi gerçekleştirebildikleri kısa videolardan biliyoruz. Ancak Metaverse kelimesini özellikle yapay zeka ile birleştirirsek hayal gücümüzün çok daha ötesine geçebiliriz.
Yapay zekayı daha iyi tanımlamak için bunlara öğrenebilen sistemler diyebiliriz. Burada ilk örnek olarak akla Boston Dynamics firmasına ait ve dans eden, engellerden atlayabilen çeşitli yerlere kendi kendine gidebilen robotları gelse de aslında yapay zeka robotlardan daha fazlasıdır. Yapay zeka sayesinde bir bilgisayar satranç oynamayı öğrenebilir ya da dünyanın en zor oyunlarından olan Go oyununda dünya şampiyonlarını yenebilir. Ki bu durum yakın bir geçmişte yaşanmıştı. Yapay zeka sayesinde iki farklı cihaz birbiri ile insanların anlamadığı bir dil geliştirebilir ya da hepimizde bulunan akıllı telefonlardaki gibi çok daha kaliteli fotoğraflar çekmemizi sağlayabilir. İşin özünü anlatacak olursak yapay zeka kendisine öğretilenlerin üzerine kendi kendine bir şeyler koyarak hareket etmeyi başaran bir sistemdir. Örnek olarak: Meşhur Boston Dynamics videolarında yapay zeka başta istenildiği kadar başarılı atlayışlar gerçekleştiremeyip düşüyor ama zamanla çok profesyonel şekilde atlamayı öğreniyordu.
Gelin Metaverse ve yapay zekayı birleştirelim. Örneğin çok sevdiğiniz bir akrabanızı kaybettiniz. Yakın bir gelecekte bu akrabanızın görüntüsünü kusurları ile birlikte yansıtabilecek, hatta onunla aynı ortamdaymışsınız gibi size hissedebileceksiniz. Bunu bir odada ya da gözlük ile yapabileceksiniz. Ölmüş birini sanki yaşıyormuş gibi bu kadar gerçekçi bir şekilde görüyor oluşunuza inanamayacaksınız. Belki zamanla Metaverse sayesinde bu akrabanıza dokunabiliyormuşsunuz gibi bile hissedebileceksiniz. Sadece yakın akrabalarınız değil, tarihteki önemli insanları bile bu evrende ziyaret edebilecek hatta belki birlikte bir sohbet gerçekleştirebileceksiniz.
Yapay zeka sayesinde geçmişte yaşayan insanların düşünceleri, fikirleri ve hayatlarında aldıkları kararlar belli bir sistematiğe göre öğrenilebilecek ve taklit edilebilecek. Yani diyelim ki yapay zekaya Aristo gibi düşünebilmeyi öğrettiniz. Bu durumda yapay zeka eğer yeterince veriyi elde edebilmiş ve bunu gerçekten öğrenebilmişse herhangi bir durum ya da soru karşısında tıpkı Aristo yaşıyormuş gibi cevap verebilecek. Bunu az önce verdiğimiz örnekle birleştirirsek, metaverse evreninde tıpkı ölen akrabanıza benzeyen o gerçekçi görüntü eğer yapay zekaya yeterince veri vermişse veya kendi gibi düşünebilmeyi öğretmişse tıpkı hiç ölmemiş gibi size cevap verebilecek veya günlük hayatta karşınıza çıkan herhangi bir soruna ya da soruya yaşıyormuş gibi çözüm üretebilecektir. Belki de insanoğlu işte o zaman ölümsüzlüğü keşfettiğini savunabilecektir. Çünkü işte o zaman ölen sadece beden olacaktır. Fikirler, düşünceler hiçbir zaman ölmeyecektir.
İnsanoğlunun ölümsüzlüğe koştuğu bu yolda bizler bahsedilen teknolojiye ulaşamazsak ne yapabiliriz?
Önemli olan yapay zekaya ve Metaverse evrenine yeteri sayıda veri bırakabilmektir. İnanıyorum ki günümüzden yıllar sonra insanların doğumdan itibaren attığı her adımı kayıt altına alan teknolojiler hem görüntü hem de düşünce yapısı olarak insanı kopyalayacak. Elde edilen bu veriler Metaverse ile yapay zeka evreninde veri olarak kullanılacaktır. Ancak günümüz insanı bu teknolojiye geç kalıyor. O zaman geleceğe daha çok veri sağlayabilmek için sosyal medya araçlarında veya Youtube gibi yayın yapan internet sayfalarında yayınlamasanız bile bol bol fotoğraf ve videolar kayda alarak bunları depolamak faydalı olabilir. Bir gün birilerinin bunları Metaverse evreninde birleştirmelerini umabilirsiniz. Çektiğiniz bu videolarda sizin ses tonunuzdan mimiklerinize kadar her şey ileride Metaverse görüntünüze etki edecektir. Bunun yanında fiziksel yani görünen özelliklerinizin dışında düşünce tarzınız veya fikirleriniz gibi size özel olan ve görünmeyen şeyleri de geleceğe aktarmak istiyorsanız bunun içinde fikirlerinizi anlatan yazılar yazabilirsiniz. Yine önceki örnekte olduğu gibi yazdığınız yazıları yayınlamasanız bile sizi bir yapay zeka sisteminin taklit edebilmesi için mümkün olduğunca çok kayıt arkanızda bırakmalısınız.
Metaverse ve yapay zeka birlikteliği hayatımıza hayal dahi edemediğimiz bir çok yenilik getirecektir. Bu birlikteliğin, insanın yaşam tarzını değiştirecek bir güce sahip olduğunu düşününce gelecekte bizleri çok büyük değişimlerin beklediğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
