GÜMÜŞHANE OLAY GAZETESİ’NİN RÖPORTAJI – 02.03.2021
GÜMÜŞHANE OLAY GAZETESİ
İŞ ADAMI MUAMMER TAŞ İLE HAFTANIN KONUĞU RÖPORTAJI
Röportaj: Hasan PİR, Rüveyda USTA, Abuzer YAPAR
OLAY GAZETESİ: Sayın Taş, bize kendinizi tanıtır mısınız, Muammer Taş kimdir?
MUAMMER TAŞ: 1963 Yılında Merkez Çaltılı Köyünde doğdum. İlköğretimi köyde okudum. 1974 yılında Gümüşhane İmam Hatip Lisesi’nde ortaöğretime başladım. 1980-1981 döneminde liseden mezun oldum. Kısa bir süre İmamlık yaptım. Daha sonra Ankara’ya gittim. Ankara dönüşünden sonra ticari hayata başladım. Evliyim. 2 erkek, 1 kız çocuğum ve huzurlu bir yuvamız var çok şükür.
OLAY GAZETESİ: Muammer Bey, Gümüşhane pestil ve kömesini tüm dünyaya tanıtan sektörün ilklerindensiniz. Bu serüven nasıl başladı, anlatır mısınız?
MUAMMER TAŞ: Gümüşhane’de pestil yalnız dut mevsiminde, yani Temmuz ve Eylül ayları arasında ailelerce evlerde özel tüketim amaçlı yapılırdı. Zamanla ihtiyaç fazlasını satan aileler olurdu. 1986’lı yıllarda biz de onlardan alıp dükkanda müşteriye arz ederdik. Yani ailenin ev ihtiyacından, dükkanda ve vitrinde satışına o yıllarda başlamış olduk. Günümüzde ise artık iletişim teknolojileri ile pestilin dünyaya tanıtım ve satışı başladı.
OLAY GAZETESİ: Sayın Taş, Gümüşhane’de sevilen ve güvenilen bir esnafsınız. Bu işi nasıl başardınız?
MUAMMER TAŞ: Efendim teveccühünüz. Sevilmek ve güven duyulması her nefsin arzu ettiği bir haldir. Üstlendiğimiz sorumluluğun gücümüz nispetinde en güzelini yapmaya çalışıyoruz. Aldatan, yanıltan olmadan; soframızda kendi yediğimizi başkalarına da yedirmek, yemediğimizi ise başkalarına yedirmemek prensibini uyguluyoruz. İnşallah bu özelliklerimiz de sevilmemize ve güven duyulmamıza neden olmuştur diye düşünüyorum.
OLAY GAZETESİ: Birkaç arkadaşınızla birlikte öncülük ettiğiniz pestil ve köme sektörünün bugünkü durumu nedir?
MUAMMER TAŞ: Bahsettiğiniz gibi 1986 yılında birkaç arkadaşla pestilin ilimizde ve ülkemizde hak ettiği yere gelmesi için ilk adımları atmıştık. Bu konuda, o günün imkân ve kabiliyeti ile büyük mücadele verdik. Geldiğimiz noktada; Gümüşhane pestil ve kömesinin ilk günlerdeki güven ve masumiyeti koruması ve devam ettirmesi çok önemli. Yani mesele sadece ticaret ve de para kazanma değildir.
OLAY GAZETESİ: Gıda sektöründe üretim ve sonrasında kalite kontrol zinciri çok önemli. Pestil ve köme sektöründe bu iş nasıl oluyor?
MUAMMER TAŞ: Pestil ve kömenin gıda sektöründe ayrı bir yeri vardır. Yöresel bir ürün, en önemli özelliği ise yıkanmadan, pişirilmeden doğrudan tüketilen bir ürün. Dolayısıyla üretim aşamasında hijyen içerisinde sağlıklı ve kaliteli olması gerekir. Kurumsal denetimi Tarım il Müdürlüğü yapar, ama asıl denetimi tüketici yapar.
OLAY GAZETESİ: Gördüğümüz kadarıyla Gümüşhane’de pestil ve kömecilik sektöründe çalışan işletmelerin hemen hemen hepsinde bir “kanaat” kültürü görünüyor. Birbirini kıskanmayan, “ben varım, o olmasın” gibi itici tavırların olmadığı bir sektör. Bu konuda neler söylemek istersiniz?
MUAMMER TAŞ: İlimizde çok sayıda üretici var. Her işletme kendi ölçü ve bileşenleri ile üretim yapar. Her markanın bileşenleri farklı, fiyatı farklı… Şahsen biz “Yöre Pestil” olarak işimize bakıyoruz…
OLAY GAZETESİ: Pestil ve köme sektörüne ilk başladığınız günlerde bugünkü kadar gelişmiş makinalar yoktu. Bu sektörde çalışanlar AR-GE lerini kendileri yaparak yeni açılımlar yaptılar. Sektöre sizin de kazandırdığınız makinalar oldu mu?
MUAMMER TAŞ: Üretime başladığımız 1986’lı yıllarda bakır kazan, kepçe ve bez dışında araç gereç yoktu. 1990’lı yıllarda ise üretim malzemesi olarak çerçeveli elek, kasnak, herle pişirmek için karıştırıcılı kazan ve serilen pestilleri kurutmak için ise tezgâhlar devreye girdi.
O yıllarda sanayisi gelişmiş ilimiz olan İstanbul’a gittim. Birçok usta ile ve üretim yapan firmalarla görüştüm. Dediler ki kardeşim bize bisküvi, çikolata fabrikası söyle yapalım. Ama pestil üretimi ile ilgili makina şu aşamada yapamayız.
Günümüzde yapılan üretim araç ve makinaları tam otomasyon değil. Farklı sektörde kullanılan manikaların pestil – köme gibi ürünlerin üretimine dönüştürülmesi. Buna rağmen bugün pestil ve köme için farklı pişirme ve kurutma sistemleri de geliştirilmiş durumda.
OLAY GAZETESİ: Pestil ve kömenin asıl hammaddesi olarak dut ve ceviz söyleniyor. Dut ve ceviz temininde Gümüşhane, sektörün ihtiyacına yeterli oluyor mu?
MUAMMER TAŞ: Gümüşhane’ye özgü pestil ve kömenin bileşenini oluşturan hammaddeler dut ve cevizdir. Gümüşhane coğrafyasında üretilen dut ve ceviz, pestil ve köme üretimi için yeterli değil. İhtiyaç çevre illerden temin edilmektedir. Son yıllarda ilimizde Tarım İl Müdürlüğü ceviz fidanı dikimini teşvik etmek amacı ile fidan ve destekler vermektedir. İnşallah sonuç alınır. İlimizdeki rakım ve iklim şartları bu konuda sonuç almayı biraz zorlaştırıyor. Bu konuda, daha ilmine uygun tarım yapmak lazım. Örneğin Güney Amerika, Kanada ve Şili gibi ülkelerde 5-6 yılda 1 dönüm arazide yılda 1.100 kg ceviz alınırken, ülkemizin bazı yörelerinde en iyi verim alınan ceviz bahçelerinde dönüm başına 500 kg. ürün alınmaktadır. Dolayısıyla bu işe biraz daha kafa yormak lazım.
OLAY GAZETESİ: Pestil ve köme sektörünün geleceğini nasıl görüyorsunuz?
MUAMMER TAŞ: Pestil ve köme sektörünün geleceği, üretim yapan firmaların bu işi önemseyip kaliteden ödün vermeden yola devam etmesine bağlıdır.
OLAY GAZETESİ: Muammer Bey, pestil ve köme ile ilgili olarak turizm ve otelcilik üzerine eğitim veren Gümüşhane Zigana Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde seçmeli ders konuldu. Bu olayı nasıl değerlendiriyorsunuz? Üniversitemiz de de benzer çalışmaların yapılması için sektörünüzün bir gayreti var mı?
MUAMMER TAŞ: Gümüşhane ile özdeşleşmiş Pestilin (ana yurdunda) Gümüşhane Zigana Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ismi çok uzun ama; işlevi, eğitimi inşallah pestil sektörüne katkı sağlayacaktır. Nitelikli çalışan mezunlar verecektir. Aynı şekilde Üniversitemizin pestil sektörüne faydası daha çok olacaktır. Gıda Mühendisliği ile bu konuda zaman zaman istişare ediyoruz.
OLAY GAZETESİ: Üretim tesislerinizi diğer şehirlere taşımayı düşünmediniz m? Yani Gümüşhane coğrafyası pestil ve köme için olmazsa olmaz mı?
MUAMMER TAŞ: Pestil ve köme Gümüşhane ilimizle özdeşleşti. Aklımızdan geçti fakat Gümüşhane’de kalmayı, burada üretim yapmayı Gümüşhane’den Türkiye’ye satmayı ve sonra diğer ülkelere satmayı hedefledik. Gümüşhane’de üretim zorluklarına rağmen burada kalmayı tercih ettim.
OLAY GAZETESİ: Yeni Zigana tünellerinin açılmasına pestil – köme sektörü hazır mı? Zigana tünellerinin açılması ile sizin sektörünüzde nasıl bir gelişme olur?
MUAMMER TAŞ: Oldukça fazla sayıda üretici var. Dolayısıyla Yeni Zigana Tüneli’nin açılışıyla kapasitede sıkıntı olmaz. Ayrıca bizim “Yöre Pestil” olarak Trabzon’da da bayimiz var. Birkaç firmanın da var.
OLAY GAZETESİ: Sayın Taş, Gümüşhane sizin içi ne ifade ediyor?
MUAMMER TAŞ: Gümüşhane bizim için anlamlı. Doğduğumuz ve doyduğumuz vatan parçası. 1974’dan beri Gümüşhane’de yaşıyorum. Çok şükür. 1980 öncesi siyasi olaylar yaşadık, sıkıntılar çektik. Sonrasında genel manada huzurlu bir şehir. Yaşanabilirlik seviyesini hep beraber yükseltirsek inşallah daha huzurlu bir il olacağız.
OLAY GAZETESİ: Çocukluğunuz Gümüşhane’si ile günümüz Gümüşhanesi’nde neler değişti? Gözlemleriniz nelerdir?
MUAMMER TAŞ: Çocukluğumuzun Gümüşhanesi 1974 yılından itibaren başlamaktadır. Mortut mahallesinde oturuyorduk. Harşit boyu devam eden bahçeler bağlar… O zamanın en yüksek katlı binası Orman İşletme Müdürlüğü altındaki Sayın Dr. Hüseyin Öztürk Bey’in binası idi.. Karaer Mahallesinde badem ağaçları daha çok yaygındı. Şu an bizim “Yöre Pestil” Fabrikasının bulunduğu yerler Alibey’in üzüm bağları idi. Şehir merkezinden bakınca Kuşakkaya eteklerinde badem ağaçlarını görürdük.
Şimdi şehir merkezinden bakınca çok katlı beton yığınlarını görür olduk. Şehrin havası, dokusu değişti. Yaklaşık yüzde 20 nüfusu değişti. Ona da en büyük etken Gümüşhane Üniversitesi olmuştur diye düşünüyorum.
1974’lerden sonra Gümüşhane’de gece kondu tarzı, düzensiz yapılaşma başladı. O yıllardan itibaren bu şehrin planlaması günümüze dek maalesef yapılamadı. Yeni yapılaşmayı da üzülerek seyrediyoruz.
OLAY GAZETESİ: Gümüşhane’de uygulanmasında yarar gördüğünüz projeler nelerdir?
MUAMMER TAŞ: Son yıllarda Gümüşhane Belediyesi’nin Gümüşhane ile ilgili güzel projeleri var. Merkez için:
* Acil otopark projesi.
* Harşit çayı yan yaya bağlantılarının tamamlanması.
*Harşit Çayı’nın yan her iki cephe araç yoluna bağlantı yolu yapılmalı (Kültür Turizm Müdürlüğünden başlayıp, Bağlarbaşı Mahallesine kadar her iki cepheden yapılmalı)
Yanı başımızda Süleymaniye Mahallesi (Eski şehir). Hatırladığım kadarıyla o zaman AK Parti’de görevli idim, Milletvekilimiz Sayın Sabri Varan ve Kültür Turizm Bakanımız Sayın Atilla Koç ile birlikte Süleymaniye Mahallesi’ne gitmiştik. O zamanlardan kayak ve kültür turizmi için başlatılan tarihi ve kültür varlıklarını restorasyon ve onarım çalışmaları günümüze dek yapılarak geldi. Kayak turizmi ile ilgili çalışmaların hız kazanması ise ilimizin menfaatine olacaktır.
Ayrıca Kızılköy’ün üst kısmında var olan “Kent Ormanı”na sahip çıkıp bu şehrin hizmetine sunmak için Milli Parklar’a geçişini sağlamak lazım.
OLAY GAZETESİ: İş hayatınızda yaşadığınız ilginç olaylardan bir – ikisini anlatır mısınız?
MUAMMER TAŞ: Yıl 1998, bir müşterimiz 3 kg. köme sipariş verdi. Bir gün sonra gelip alacaktı. Mevsim yağışlı olduğu için kömeleri kurutamadık ama söz vermiştik… Şimdi olduğu gibi fırın kurutma sistemi yoktu. Rahmetli babam ile minibüs arkasına tezgâh yaptık. Kömeler birbirine değmeden gitmesi gerekiyor. Kömeleri eve götürdük. Sobanın etrafına özel askı yerleri yapıp kömenin kuruması için sobayı çokça yaktık. Sabaha kadar kömeleri kurutup çok şükür müşteriye vaktinde verdik.
Yine 2000’li yıllarda memleketimizin yetiştirdiği ender insanlardan birisi olan rahmetli Sayın Temel Söğüt (Allah rahmet eylesin) dükkana uğramış, günlerden cumartesi, cevizli pestil istemiş. Personel şu an kalmadı akşama gelecek demiş. Temel amcanın vakti olmadığı için köye gitmesi gerekiyordu. Personel demiş ki Bey amca biz pazar günü pikniğe Yayladere’ye gideceğiz, siparişinizi getiririz. Bu hadiseden benim haberim yok. Pazar günü saat 16:00’da telefon çaldı açtım. Ben Temel Söğüt dedi. Buyur dedim. Temel amca, bana “Ben uğradım sen yoktun. Çocuklar bugün bana 5 kg. cevizli pestil getirecektiler.” Dedi. Personeli aradım. Evet, siparişi aldık ama gitmedik dediler. Çok üzüldüm. Hemen pestilleri hazırladım. Ticari taksi ile Yayladere köyüne yetiştirdik. Rahmetli, Taşköprü’den geçerek İstanbul’a gidecekti. (Pestilin kârının 10 katı masrafla siparişi çok şükür yerine ulaştırdık.)
OLAY GAZETESİ: Sizin emsaliniz pek çok Gümüşhaneli, işini ve iş yerini büyük şehirlere taşıdı. Siz de, keşke ben de Gümüşhane’den gitseydim dediğiniz anlar oldu mu?
MUAMMER TAŞ: Kısmet diyelim. 1990 yılında büyük teyzemin oğulları İngiltere’de döner kebap işi yapıyorlardı. Gümüşhane’ye geldiklerinde bana da teklif ettiler. Gidelim ortak Döner-Kebap dükkânı açalım dediler. Olur dedim. Niyetlendik. Ondan sonra evlilik, düğün derken vazgeçtik. Sonra pestil üretim işine başladık. Kısmetimiz Gümüşhane imiş. Burada yatırım yapmaktan, doğduğum şehirde olmaktan son derce memnunum.
OLAY GAZETESİ: İşiniz haricinde neler yaparsınız? Hobileriniz nelerdir?
MUAMMER TAŞ: İşimiz haricinde, pestil fabrikamızın arka kısmında bahçem var orda özellikle genleri bozulmamış 30 yıl öncesinden yerli domates tohumlarından domates üretimi yapıyorum. Nasip olursa mevsiminde bahçede domates ikram ederiz.
OLAY GAZETESİ: Muammer Bey, tecrübeli bir hemşerimiz olarak özellikle gençlerimize ve yeni iş kurmak durumunda olan vatandaşlarımıza tavsiyeniz neler olur?
MUAMMER TAŞ: Özellikle gençlerimize önce güzel bir eğitim almalarını ve kendilerine güvenmelerini öneririm. Özüne-sözüne, milli ve manevi değerlerine sahip çıkmalarını tavsiye ederim. İş kurmak isteyen vatandaşlarımıza ise önce ihtiyaç duyulan bir iş koluna yatırım yapmalarını, yaptıkları işin en iyisini yapmalarını, yanıltan-aldatan olmamalarını tavsiye ediyorum.
OLAY GAZETESİ: Sizin başka söylemek istedikleriniz varsa buyurun:
MUAMMER TAŞ: Zorluklarına rağmen Gümüşhane değer olan Yöre Pestil markası ile üretim yapıyoruz. Rızkı veren Mevla’dır. Bizler bu sektörde hem istihdama, hem de ekonomiye katkıda bulunuyoruz. Yöresel ürünlerimizi hem Türkiye, hem de dünyaya tanıtıyoruz. Kendi gücümüz nispetinde sosyal sorumluluklarımızı yerine getirmeye çalışıyoruz.
Olay Gazetesi aracılığı ile bütün hemşerilerimize selam ve saygılar sunuyor, ahirete intikal etmiş eş ve dostlara da Allah’tan rahmet diliyorum.
OLAY GAZETESİ: Muammer Bey, bu güzel sohbetiniz ve samimi cevaplarınızdan dolayı teşekkür ediyoruz.
MUAMMER TAŞ: Ben de sizlere, Gümüşhane Olay Gazetesi ailesine teşekkür ediyor, hayırlı yayınlar diliyorum.