TARİHİN RENK VE NAKIŞ CÜMBÜŞÜ “SARIÇİÇEK EVLERİ”

KAYNAK: KÜLTÜR VADİSİ GÜMÜŞHANE DERGİSİ YIL: 1997 SAYI: 12

Sarıçiçek Köyü; Gümüşhane ili sınırları içerisinde il merkezine 50 km uzaklıkta 40 haneli tabii güzelliği, tertemiz havasıyla dikkat çeken köylerimizden birisidir.

1290 H. (1873 M.) tarihinde bugün bu köyde torun ve akrabaları bulunan zengin
ve nüfuslu Hacı Ömer Ağa adlı bir şahıs, gelen giden kimselerin konaklaması
için iki güzel köy odası yaptırmak ister; çevrede tanınmış taş ve marangoz
ustalarından iki kişiyi köye davet ederek onlara niyetini açıklar. Yaptırılacak
odalar için hiç bir masraftan kaçınılmayacağını, ama ortaya çıkacak olan
yapıların da hakikaten kendi şanına layık bir eser olmasını ister. Ustalar
söylenen nitelikleri uygun şekilde bu odaların yapılabilmesi için bütün
masrafların karşılanmasından başka kendilerine el emeği için 100’er altın
verilmesini şart koşarlar. Anlaşma sağlanır. Bazılarına göre Çaykara’dan,
bazılarına göre de Arhavi’den geldikleri iddia edilen bu iki kişiden daha yaşlı
olanı “Usta” daha genç olanı da “Çırak” diye çevrede ün
yapmışlardır.

İşe koyulurlar, ustanın çevrede marangozluk alanında başarılı eserler vermiş Tahir adli bir şahıs olduğu, çırağının da gerçek adının bilinmediği anlaşılmaktadır. Usta, cami yakınındaki odayı, Çırak güneydeki odayı yapmayı üstlenirler.

Birbirine 40-50 m kadar uzaklıkta bulunan ve ölçüleri de birbirine
benzeyen bu iki yapının sedir, tavan, yüklük, dolap, ocak ve kahve köşkü gibi
iç düzenlemelere sıra gelince, durum değişir. Diğer odanın sorumlusu Çırak,
Tahir Usta’nın yaptığı odaya giderek yapı içerisinde ne gibi düzenlemeler
yapılacağını sorar. Tahir Usta da “Bu iş için ikimiz de 100’er altın aldık, sen
de ustalığını göster ben de ustalığımı göstereyim” diyerek çırağa bilgi
vermez, odasına çekilir. İki yıl boyunca içeri kimseyi sokmadan çalışır, burada
yer, içer ve burada yatar. İhtiyacı olan malzemeyi küçük bir aradan almak
suretiyle de işine devam eder. Ustanın ketum tavrından gururu incinmiş olan Çırak
da aynı Tahir Usta gibi davranır ve o da içeri kimseyi almadan sanat, bilgi ve
becerisini ortaya koyarak yapıyı tamamlar. Sonunda aldıkları parayı helal
ettirip ettirmediklerini göstermek için odaların kapıları köy eşrafına açılır
ve ağaya teslim edilir. Bir de görülür çırak tarafından tamamlanan oda Tahir
Usta’nın yaptığını kat kat geçmiş. Çırağa karşı davranışlarından dolayı çok
utanan Tahir Usta da bundan sonra hiçbir bina yapmaz ve mesleğini terk
eder.”

Gerçekten de yapıların iş ahengi, ilk yapıldığı günün tazeliği, zarafetiyle renklerin güzelliğiyle halk sanatımızdaki güzellikleri aksettirmektedir. Türklerin Gümüşhane çevresinde görülmeye başladıkları tarihten itibaren Türk mimarisinin erken örnekleri de ortaya çıkmıştır. Çeşitli Türk beylikleri dönemlerinde bu yapılanma faaliyetlerinin sürdürüldüğü bilinmektedir.