Tarih boyunca, gelmiş geçmiş bütün kültürlerde yöneticilik, “ateşten gömlek” olarak görülmüştür.
Kur’an-ı Kerim’in de pek çok ayetinde yöneticilerle ilgi hususlar yer almaktadır. Bunlardan biri Nisa suresinin 58. ayetidir. Bu ayet-ı kerimenin meali şöyledir: “Allah size, emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor. Doğrusu Allah, bununla size ne güzel öğüt veriyor! Şüphesiz ki Allah hakkıyla işitendir, hakkıyla görendir.”
Emanetle adaleti bir arada zikreden bu ayetin idareciler-yöneticiler hakkında indiği rivayet edilmektedir. (İbn Kesir, Tefsir, 1/516)
Bu ayete göre yöneticilik bir emanet olduğu gibi, yönetimde adaleti gerçekleştirmek de bir vazifedir.
Peygamberimiz de bir hadis-i şeriflerinde: “Bir gün adaletle yönetmek, altmış yıl (nafile) ibadetten hayırlıdır.” buyurmuşlardır. (Müttakî, Kenzü’l-Ummal, 6/12)
Hadis kaynak kitaplarından “Buhari”de geçen bir hadis-i şerifte de: “İnsanları idare etmeyi üzerine alan bir kimse, kendini ve ailesini düşündüğü gibi yönettiği kimseleri düşünmedikçe kıyamet gününde cennetin kokusunu bile alamaz.” buyurulmaktadır. (Buharî, Ahkâm 8)
Adalet ve hakkaniyet ölçülerine uymak, Peygamberimizin en önemli prensiplerinden biridir. Peygamberimiz (a.s.v.); hırsızlık yapan ama soylu bir aileden olduğu için affedilmesi isteği ile kendisine getirilen bir kadınla ilgi olarak: “Vallahi Muhammed’in kızı Fatıma da aynı işi yapsa elini keserdim.” (Müslim, Hudud 11) buyurarak adalet duygusundaki hassasiyetini belirtmiştir.
Peygamber Efendimiz (a.s.v.); “kendisine en sevimli olan ve kıyamette derecesi en yüksek kimselerin adaletli yöneticiler olduğunu, en sevimsiz olan ve âhirette azabı en şiddetli olan kimselerin ise zalim idareciler olduğunu” bildirmiştir. (Tirmizi, Ahkâm 4)
Peygamberimiz Hazreti Muhammed’in (a.s.v.) hayatı, bizim için her konuda olduğu gibi yöneticilik konusunda da en güzel örneklerle doludur.
Yöneticilik yapanların, Peygamberimizin hayatındaki yöneticilik uygulamalarını sık sık okumaları gerekir.
Adalet elbette ki sadece yöneticiler için değildir, herkes için geçerlidir ama adalet elbisesinin en güzel yakıştığı kişiler yöneticilerdir.
Eski tabirle “idareciliğin”, yeni tabirle “yöneticiliğin” koltuk, gösteriş ve cazibesine kapılanların “yönetimde adaletin” ne anlama geldiğini tarihteki ve özellikle ayet ve hadislerdeki örnekleriyle irdelemeleri ve incelemeleri gerekir.
Hazreti Ömer Efendimizin; “Dicle’nin kenarında bir kurt kapsa bir koyunu, yarın adl-i İlahi Ömer’den sorar onu” diyerek çerçevesini çizdiği bakış açısı, âdil bir yönetim anlayışının fotoğrafı olsa gerektir.
Yöneticilerle ilgili olarak inen “ayetle” başladığımız yazımızı, yöneticilerimizin “feraset ve basiretlerinin daima açık olması” duası ile bitirmiş olalım.
Güzel günler dileğiyle.
