Gümüşhane Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Hilal Bayburtlu Ersoy, Akçiğer kanserinin en önemli nedenlerinden biri olan tütün ve sigaradan kurtuluş yollarını anlattı
Dr. Ersoy Şunları söyledi:
“Tütün ürünleri içerisinde en sık tüketilen sigaradır. Sigaranın içerdiği nikotin, bağımlılık yaptığı bilinen diğer maddeler gibi beyinde ödüllendirici etki yaratıp kişiye zevk vermektedir. Kişi bağımlı hale geldikten sonra sigara içmediğinde yoksunluk meydana gelmektedir. Bu durum yeniden sigara içme isteği doğurmaktadır. Fizyolojik bağımlılık olarak adlandırılan bu olayda kişi döngü içinde sıkışıp kalmaktadır. Ayrıca sigara, psiko-sosyal bağımlılık da yapmaktadır. İçici sigarayı hayatının bir parçası haline getirip nikotin ihtiyacı olmadığı anlarda örneğin; yemekten sonraları, işte her mola verdiğinde, kendi aracına bindiğinde vs. de tüketebilir hale gelmektedir.
Tütün kullanımı; kanser türleri (akciğer, mide, cilt, rahim ağzı vs.) kalp ve damar hastalıkları, şeker hastalığı, solunum hastalıkları, gastrit gibi mide hastalıkları, diş ve diş eti hastalıkları, gebelikte erken doğum, çocukta gelişim bozuklukları, sütün kesilmesi gibi durumlara yol açabilmektedir.
Elektronik sigaralar tütün endüstrisi tarafından sigarayı bırakmak için kullanılabilecek, daha zararsız ürünler olarak tanıtılsa da Dünya Sağlık Örgütünün 2020 yılı açıklamasına göre bu ürünler de tütün ürünleri kadar sağlığa zararlıdır.
Sigarayı bırakma sürecinde yoksunluk belirtileriyle baş etmek kişiyi oldukça zorlayabilmektedir. Yoksunluk belirtileri arasında; kolay kızma ya da öfkelenme, baş dönmesi, iştah artışı, kas kasılmaları, tansiyon düşmesi, uykusuzluk gibi belirtiler sayılabilir.
Kendi kendine sigarayı bırakmaya çalışanların sadece yüzde 2-3’ü başarılı olabilmektedir. Sigara ne kadar uzun süre ve yoğun içiliyorsa bırakmak o kadar zorlaşmaktadır. Bu süreç bir uzman gözetiminde yürütülürse üstesinden çok daha kolay gelinebilmektedir.
Sigarayı bırakmak için Sağlık Bakanlığı kurumlarından destek ve tedavi alınabilmektedir. Alo 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı ya da Alo 182 Merkezi Hastane Randevu Sistemi’nden, sigara bırakma polikliniğinden randevu talep edilebilmektedir. Sigara bırakma polikliniklerinde, bunun için eğitim ve sertifika almış hekimler görev yapmaktadır.
Şu an sitizin etkin maddeli bir ilaç (kutu fiyatı yaklaşık 2 bin 500 lira) ücreti devlet tarafından karşılanarak sigara bırakma polikliniğine başvuran kişilerde kullanılabilmektedir. Bu ilaç, sigara bırakma sürecini kolaylaştırmak amacıyla kullanılmaktadır. Sigarayı bırakmayla ilişkili yoksunluk belirtilerini (depresif ruh hali, sinirlilik, öfke, kaygı, konsantrasyon güçlüğü, iştah artışı, uykusuzluk ve huzursuzluk gibi) hafifleterek nikotin bağımlılığının kademeli olarak azaltmaya yardımcı olmaktadır. Ayrıca kişilerin eczanelerden kendilerinin temin edebileceği nikotin yerine koyma tedavileri de reçete edilebilmektedir.
Sigara bırakma tedavisinde hipnoz, biorezonans, akupunktur gibi yöntemler de kullanılmaktadır ancak bu yöntemler henüz geçerliliği kanıtlanmış yöntemler değildir.
Sigarayı Bırakırken:
• Bırakma gününüzü belirleyin.
• Çevrenizdeki bütün sigara, çakmak, kibrit ve kül tablalarını uzaklaştırın.
• Kendinizi oyalayacak uğraşlar bulun. Yoksunluk belirtilerinin geçici olduğunu unutmayın En çok ilk 2-3 haftalık süre sizi zorlayabilir.
• Sık sık dişlerinizi fırçalayın ve duş alın.
• Beslenmenize dikkat edin, bol su için. Siz içmeme konusundaki kararlılığınızı sürdürürseniz hatırlatıcı çevresel unsurlar (yemek sonrası, çay, kahve, vs) ile sigara arasındaki güçlenmiş bağ zayıflayacaktır.
• Sigara isteğinizi tetikleyecek etkenlerden uzak durun.
• Sakız çiğneyerek veya bitki çayı içerek sigara içme isteğinizin önüne geçin.
• Temiz hava alın, hareket edin.
• Sigarayı bırakmaya çalışırken kendi iradenizi suçlama eğilimine girmeyin.
Bırakma denemeniz sırasında başarısızlık söz konusu olursa asla kendinize olan güveninizi yitirmeyin. Birçok içici defalarca denedikten sonra sigarayı bırakmayı başarabiliyor. Her sigarayı bırakma deneyimi, bir sonraki için yol gösterici olabilir.”
Kaynak: Gümüşhane İl Sağlık Müdürlüğü Basın Birimi – 18.11.2024