Fıkıh kitaplarımızda cuma ve hutbe hakkında geniş açıklamalar bulunmaktadır.
Okuyucularımıza özet bir bilgi sunabilmek için cuma namazı ve hutbe âdabından kısaca bahsetmek istiyoruz.
Cuma namazının farz oluşu
İslâm dininde ilk cuma namazı, Resûl-i Ekrem Efendimiz’in (sav) hicreti esnasında Medîne-i Münevvere’ye yakın Benî Salim Mescidi’nde, Salim İbn-i Avf yurdunda farz kılınmıştır.
Cumanın farziyeti Kitap, Sünnet ve îcmâ ile sabittir. Bütün mezhep imamlarının ittifakları vardır.
Cuma Sûresi’nin 9. âyetinde meâlen şöyle buyurulmaktadır:
“Ey îman edenler! Cuma günü namaz için ezan okunduğunda hemen Allah’ı zikretmeye gidin. Alışverişi bırakın. Bu, bilirseniz sizin için daha hayırlıdır. Namaz kılındığında yeryüzüne dağılın. Allah’ın fazlından (nasip) arayın. Allah’ı da çokça zikredin ki, kurtuluşa eresiniz.”
İşte bu İlâhî emirle cuma namazı, şartlarını hâiz olanlara farz-ı ayndır.
Cuma namazıyla ilgili bâzı önemli bilgiler
1.Cuma namazı kadınlara ve yolculara farz değildir.
2.Cuma namazının şartlarından birisi kendisinde bulunmayan kimse cumayı kılarsa, ondan o günkü öğle namazı sakıt olur.
3.Misafir olan kimse de cuma namazı kıldırabilir.
4.Bâzı şahıslara açık, bâzılara kapalı bir yer, umuma açık olmadığı için burada cuma kılmak caiz olmaz.
5.Cuma namazının kazası caiz değildir.
6.İmamdan başka en az iki veya üç kişilik cemâat bulunmalıdır.
7.Bir beldede birçok yerde cuma namazı kılınabilir.
8.Cuma namazı henüz İslâm devleti yokken farz kılınmıştır. Bu bakımdan o ülke veya beldenin İslâm devleti olması, o ülke veya beldede şeriatın uygulanması şartı yoktur. Mutlaka cuma namazı kılınmalıdır
9.Cuma şartlarındaki ihtilâftan kurtulmak için ihtiyaten dört rekât zühr-i âhir (son öğle) adıyla, öğle namazının farzı veya sünneti gibi bir namaz kılınır. Zühr-i âhiri, öğle namazının sünneti gibi kılmak daha sevaplıdır.
10.Vaktin sünneti olarak sabah namazının sünneti gibi kılınan iki rekât, sabah namazının kazası olarak da kılınabilir.
Hülâsa: Cuma namazı iki farz, sekiz sünnet, toplam 10 rekâttır. Bahsedilen altı rekâtı tedbir olarak kılmakta sevap ve fazilet vardır, kaçırılmamalıdır.
(KAYNAK: www.sorularlaislamiyet.com )